خودمراقبتی رفتاری آگاهانه است که با هدف مراقبت از خود در سطوح مختلف جسمی، روانی، ذهنی، احساسی، عاطفی، معنوی و اجتماعی انجام می‌پذیرد و ما در روند خودمراقبتی تلاش خواهیم کرد تا با رفع نیازهای‌مان در سطوح مختلف ذکر شده، سلامت و نشاط زندگی خود را متعادل نگه داشته و زندگی با کیفیت‌تری را تجربه کنیم. خودمراقبتی را گاهی، کاری لاکچری و لوکس می‌پنداریم و از این روی بیشتر توجه خود را به اطرافیان و خانواده معطوف می‌کنیم تا نیازهای آن‌ها را برطرف کرده و دیگر گرفتاری‌های زندگی را سر و سامان دهیم، بنابراین کمتر به خود توجه کرده و اولویت زندگی ما را همیشه دیگران شکل می‌دهند که ممکن است، این سبک زندگی به خاطر تربیت و فرهنگ ما باشد، با همه این‌ها باز هم باید بدانیم که تا خود ما سرپای نباشیم و احساس رضایت از زندگی نداشته باشیم، چطور می‌توانیم، رضایت دیگران را از زندگی حاصل کنیم؟ یعنی اگر قرار بر خشنودی از زندگی و رسیدن به سعادت باشد، اولویت باید خود را قرار دهیم و در قدم بعدی دیگران را مورد توجه قرار گیرند تا به هدف خود از خوب زندگی کردن برسیم، همچنین خوب است که بدانیم گروه مشاوره و راهنمای زندگی ذکی هلپ مرجع مورد پسندی برای رسیدن به خشنودی از زندگی است.
اهمیت خودمراقبتی
اهمیت خودمراقبتی در این است که ما را برای رسیدگی به امور روزانه‌مان سرپایی نگاه می‌دارد و اجازه نمی‌دهند که به آسانی در مقابل مشکلات زندگی اعتماد به نفس خود را از دست داده و با عزت نفسی مچاله شده زمین‌گیر شویم بلکه زمینه بالا رفتن اعتماد به نفس و تقویت عزت نفس را نیز فراهم خواهد کرد، بنابراین دانستن این‌که آیا ما به اندازه لازم مراقب خود هستیم و یا خیر ضرورت می‌یابد که با وجود نشانه‌هایی چون:
انرژی کمی داریم، طوری که احساس می‌کنیم حتی نمی‌توانیم یک لیوان را هم از جایش بلند کنیم ولی بازهم تلاش می‌کنیم وظایف خود را انجام دهیم.
استرس و احساس ناامیدی شدید نسبت به رویدادهای زندگی داریم.
انگیزه لازم برای پیش‌برد امور روزانه در خود حس نمی‌کنیم.
شور و اشتیاق کمی نسبت به زندگی داریم.
بیماری‌های جسمی گوناگونی مانند سر درد و معده درد و دردهای عضلانی احساس می‌کنیم.
مشکلات عاطفی زیادی را با اطرافیان خود داریم و از پس مسائل عاطفی خود بر نمی‌آییم.
مشکلاتی در روابط اجتماعی داشته و سر کوچکترین مسئله با دیگران درگیر می‌شویم.
احساس پوچی و بیهودگی به ما اجازه نمی‌دهد که به کارهای روزانه خود رسیدگی کنیم.
این نشانه‌ها به این معنا هستند که ما نیاز به خودمراقبتی داریم و از توجه به نیازهای خود غفلت کرده‌ایم که در طولانی مدت اگر توجهی به این نشانه‌ها نشده و اقدامی برای از خودمراقبتی نکنیم، گرفتار اختلالاتی چون اضطراب، افسردگی و دوقطبی خواهیم شد، البته گروه مشاوره و راهنمای زندگی ذکی هلپ می‌تواند ما را در این زمینه کمک کند.
زمانی که باید مراقبت از خود را جدی بگیرید
خودمراقبتی آنگاه ضروری می‌شود که در پیش‌برد امور روزانه دچار اختلال شده و درگیر زنجیره‌یی از مشکلات جسمی، رفتاری و اجتماعی می‌شویم، ممکن است تلاش بسیاری در بیرون‌رفت از این سلسله گرفتاری‌ها کنیم اما به نسبت سعی خود به هدف نرسیده و بیشتر از پیش احساس کنیم که درون یک گودال گرفتار آمده‌ایم و کاری از دست ما بر نمی‌آيد، بنابراین فایده‌های خودمراقبتی را می‌توانیم این‌طور بیان کنیم:
مقاومت بدن ما در برابر بیماری‌ها بالا رفته و دیگر به سادگی گذشته سردرد و معده درد را تجربه نخواهیم کرد.
فرسودگی شغلی کم شده و سر کار احساس بی‌انگیزگی و هدر رفتن نخواهیم کرد و از کار کردن لذت خواهیم برد.
مشکلات روحی و روانی به حداقل خود رسیده و تمام انرژی ما صرف برطرف کردن آن‌ها نخواهد گردید.
احساس ارزشمندی در ما به وجود آمده و از این روی خلق و خوی بهتری نیز خواهیم داشت و زیاد با اخم و ناسازگاری رفتار نخواهیم کرد.
سلامتی ما به لحاظ جسمانی و روانی تامین شده و در حفظ آن توجه خواهیم داشت.
انرژی ما بالا رفته و با داشتن انرژی لازم در پیش‌برد کارها و اهداف خود کم نخواهیم آورد.
استرس ما پایین آمده و تاب آوری بهتری نسبت به مسایل و مشکلات روزانه خواهیم داشت.
روابط بین فردی بهبود یافته و با جرات‌مندی قادر به حل تعارض‌های شخصی خواهیم گردید.
اضطراب و افسردگی در ما به حداقل خود رسیده و دیگر نسبت به انجام هرکاری ساعت‌ها درگیر دودلی‌های ناشی از اضطراب نخواهیم بود.
اعتماد به نفس و عزت نفس ما بهبود چشم‌گیری خواهد یافت و با وقار بهتری نسبت به انجام فعالیت‌های خود اقدام خواهیم کرد.
انگیزه ما قوی شده و با شور و شوق بیشتری برای موفقیت‌های خود تلاش می‌کنیم.
نشاط به زندگی ما باز خواهد گشت و با ایمنی و سلامت بهتری روزهای خوب جوانی را سپری خواهیم کرد.
آینده شغلی خود را با درس خواندن و کسب مهارت‌های لازم تضمین خواهیم کرد.
خودمراقبتی اگر نداشته باشیم?
خودمراقبتی اگر نداشته باشیم به طور قطع به هیچکدام از توانایی‌های بالا دست نخواهیم یافت و برعکس آن در سراشیبی ناکامی و شکست قرار گرفته و پشت به پشت گرفتاری‌های زنجیره‌یی را دچار خواهیم شد که این تاثیر بسیار بدی روی زندگی ما گذاشته و ما را ناتوان خواهد کرد طوری‌که عزت نفس ما با از بین رفتن اعتماد به نفس ضعیف شده و دیگر از پس ساده‌ترین کارهای خود نیز بر نخواهیم آمد، از جمله پیامدهای تمرین خودمراقبتی نداشتن موارد زیر است:
انرژی لازم را برای پیش‌بردن امور روزانه خود نخواهیم داشت.
نا امیدی و یاس بر تمام زندگی ما سایه خواهد انداخت و خود را مایوس احساس خواهیم کرد.
تاب‌آوری ما نسبت به مسائل کم شده و آستانه‌ی تحمل ما پایین خواهد آمد.
استرس باعث درگیر شدن با سر درد و معده‌درد درمان خواهد گردید.
خواب‌های خوبی را تجربه نخواهیم کرد و دچار اختلال کم‌خوابی، بی‌خوابی و یا پرخوابی خواهیم شد.
ترجیح به خوردن غذاهای ناسالم در ما به وجود آمده و از خوردن غذاهای سالم طفره خواهیم رفت.
نشخوارهای ذهنی ما به بالاترین نرخ رشد خود خواهند رسید و به طور دوام‌دار با خود درگیر خواهیم بود که در نتیجه درگیر اضطراب و استرس خواهیم شد.
احساس شدید از پای افتادگی می‌کنیم و توان انجام هیچ کاری را در خود نمی‌بینیم.
تمرکز ما ضعیف شده و حافظه دیگر به خوبی گذشته کار نخواهد کرد.
روابط خانوادگی و اجتماعی ما آسیب‌پذیر شده و ممکن است از شریک عاطفی خود فاصله بگیریم و فضای خانه را سرد و بی روح کنیم.
توجهی به فرزندان خود نداشته و میلی برای مدیریت مسائل خانواده در ما نخواهد بود.
کارها و امور روزانه خود را با کمترین بهره‌وری به انجام خواهیم رساند.
فعالیت‌های اجتماعی را پشت گوش انداخته و انگیزه کافی را برای حفظ روابط اجتماعی از دست خواهیم داد.
